StomiaInfo

Okres pooperacyjny dzieli się zazwyczaj na dwie części:

• wczesny okres pooperacyjny
• późny okres pooperacyjny

Okresem wczesnym nazywamy czas zaczynający się bezpośrednio po operacji, a kończący się z chwilą pionizacji chorego. Okres późny jest to natomiast czas, który zaczyna się w momencie pełnej pionizacji pacjenta a kończy z momentem zakończenia hospitalizacji.

Wczesny okres pooperacyjny: Pierwsze zaopatrzenie stomii następuje już podczas pobytu pacjenta po zabiegu na sali operacyjnej. Wtedy także rozpoczyna się już proces pielęgnacji. Ważne jest, by zaczął się on możliwie najszybciej, ponieważ zapobiega to dwóm istotnym rzeczom, jakimi są:

• szok psychiczny i uraz pacjenta związany z zobaczeniem wyłonionej stomii i wyciekającej z niej treści jelitowej podczas, gdy jest ona niezabezpieczona
• zakażenie rany pooperacyjnej

Stomia na stole pooperacyjnym powinna zostać zaopatrzona w worek przezroczysty. Taki worek daje możliwość obserwacji miejsca wyłonienia stomii, a także treść z niej wypływającej (np. ocena koloru stomii, ewentualnego krwawienia).

W okresie wczesnym zaopatrzeniem stomii pacjenta i pielęgnacją zajmuje się tylko pielęgniarka. Pacjent nie bierze w tym czynnego udziału, jednak przygląda się, a pielęgniarka opisuje kolejno wykonywane czynności, by już oswajać pacjenta z tym, o co będzie musiał on zadbać w późniejszym okresie. Czynności pielęgniarki we wczesnym okresie pooperacyjnym to:

• działania diagnostyczne
• działania opiekuńcze i terapeutyczne
• działania rehabilitacyjne
• działania edukacyjne i profilaktyczne

Wśród działań rehabilitacyjnych wyróżniamy:

• prowadzenie ćwiczeń oddechowych (pacjent został z nimi zapoznany wstępnie już przed operacją)
• prowadzenie ćwiczeń biernych z pacjentem w łóżku
• prowadzenie usprawniania chorego w łóżku: nakłanianie do samodzielnej zmiany pozycji, odwracania na boki
• chronienie rany pooperacyjnej przed czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi, głównie przed naciągnięciem, urazem: uczenie efektywnego kaszlu i kichania z asekuracją dłonią rany
• prowadzenie rehabilitacji psychospołecznej, czyli udzielanie wsparcia, zapewnienie kontaktu z bliskimi, rozmowy przygotowanie do pionizacji i pionizacja pacjenta (2-4 doba po zabiegu)

Ważne jest, by pielęgniarka nie tylko zapewniała pacjentowi bezpieczeństwo fizyczne, ale przede wszystkim psychiczne. Pacjent znajduje się w nowej, często mocno obciążającej go psychicznie, sytuacji. Potrzebuje wsparcia, poczucia, że jest przy nim ktoś, kto go uspokoi i objaśni wszystko, a także się nim zajmie.

Źródła:

1. Bielecki K., Dziki A., Szczepkowski M i wsp., Stomia - poradnik dla pacjentów, pielęgniarek i lekarzy, Polskie Towarzystwo Opieki nad Chorymi ze Stomią Poilko, Poznań 1993
2. Sobczak U. : Dobór sprzętu stomijnego, Nasza Troska 2002, 1, 4
3. Szczepkowski M.: Stomia jako problem chirurgiczny, Nasza Troska 2002, 1, 3-7